RTG
W naszej Przychodni uźywamy aparatury RTG od 2000 roku a radiografii cyfrowej od 2005 roku. Obecnie na naszym wyposażeniu posiadamy stacjonarny aparat rentgnenowski UNIVET 300 HF a doskonałą jakość zdjęć cyfrowych uzyskujemy dzięki zastosowaniu detektora radiografii cyfrowej EXAMION ® DR XL (zobacz ulotkę). Sprzęt ten dostarczyła nam firma Sigmed (www.sigmed.pl). Wykonujemy zdjęcia przeglądowe klatki piersiowej i jamy brzusznej, zdjęcia kośćca oraz zdjęcia przewodu pokarmowego z kontrastem.
W dniu 19.01.2013 lek. wet. Kamil Policht ukończył studia specjalizacyjne z zakresu „Radiologii weterynaryjnej” i 6.07.2013 r. uzyskał tytuł specjalisty.
dr nauk wet. Jan Siembieda specjalista radiologii weterynaryjnej
Wydział Weterynaryjny AR Wrocław, 1998 r.
Do sposobów i metod obrazowania należą: radiografia przeglądowa, radiografia kontrastowa, cyfrowa, fluoroskopia, rentgenotelewizja, tomografia komputerowa (CT), rezonans magnetyczny (MR), kseroradiografia, ultrasonografia i inne. Rozwój radiografii powstał dzięki odkryciu promieni rentgenowskich (promienie X) przez Wilhelma Konrada Roentgena w listopadzie 1895 roku, który 23 stycznia 1896 roku na posiedzeniu Niemieckiego Towarzystwa Fizyczno-Lekarskiego w Wurzburgu demonstrował właściwości odkrytych promieni, wykonując zdjęcie dłoni profesora anatomii von Kollikera. Za twórcę radiologii weterynaryjnej uważany jest profesor Eberlein, chirurg z Berlina, a ojcem polskiej radiologii weterynaryjnej jest profesor Kulczycki, który w latach 30 badał m.in. szpat koni.
W praktyce weterynaryjnej najczęstszą metodą diagnostyczną jest radiografia, czyli technika polegająca na wykonaniu zdjęcia RTG.
Ze względu na możliwości transportu wyróżniamy aparaty: stacjonarne, przenośne, przejezdne. Ze względu na budowę/konstrukcję: aparaty kołpakowe, aparaty głowicowe. Ze względu na moc wyróżniamy: aparaty małej mocy (10-50mA), średniej mocy (100-300mA) i dużej mocy (500-1000mA). Postęp w diagnostyce radiologicznej dokonany został dzięki wprowadzeniu nowych folii wzmacniających, zbudowanych z dodatkiem pierwiastków ziem rzadkich (lantanowce), które znacznie skracają czas ekspozycji zdjęciowej, co ma bardzo duże znaczenie praktyczne, jak również zmniejszają dawkę promieniowania RTG, tak ważną w ochronie przed promieniowaniem.
Inną metodą obrazowania stosowaną w diagnostyce weterynaryjnej jest rentgenotelewizja. Polega ona na oglądaniu obrazu rentgenowskiego na ekranie telewizyjnym dzięki zastosowaniu elektronowego wzmacniacza obrazu (EWO). Celem tego postępowania jest wzmocnienie jasności i kontrastu obrazu RTG przy bardzo małych wartościach natężenia promieniowania, tj. 0,2mA (w tradycyjnej rentgenoskopii 3-5mA).
Zalety tej metody to:
- Oglądanie obrazu o różnym stopniu jasności i kontrastu w naturalnych warunkach oświetlenia pomieszczenia
- Wykorzystanie bardzo małych natężeń prądu, co ogranicza dawkę szkodliwych promieni X
- Wyeliminowanie pracochłonnej i kosztownej obróbki radiogramów w ciemni
- Kontrolowanie przebiegu procesów czynności narządów
- Możliwość obserwowania obrazu przez większą liczbę osób, jak również rejestracja na taśmie magnetowidowej.
W nowoczesnej weterynarii zapotrzebowanie na dokładną diagnostykę obrazową jest coraz większe, szczególnie w schorzeniach centralnego układu nerwowego - rdzenia kręgowego i kośćca głowy. Do takich metod należą: tomografia i rezonans magnetyczny.
Tomografia komputerowa (CT) jest stosowana w medycynie od 1973 roku. Pomimo wysokich kosztów i ciężkiej dostępności tej metody jest coraz więcej publikacji o jej zastosowaniu u zwierząt. CT polega na rejestracji danych z warstwy narządu w matrycy cyfrowej i rekonstrukcji obrazu morfologicznego przez komputer. Źródłem promieniowania jest lampa RTG, a pomiarów współczynnika osłabienia promieniowania dokonuje układ detektorów ustawionych przeciwstawnie.
Rezonans magnetyczny (MR) opiera się na rezonansie jądrowym, osiągnięte obrazy są podobne do obrazów w CT. Osiąga się je dzięki magnetycznym właściwościom tkanki i uzyskanie tych obrazów nie wymaga zastosowania promieniowania jonizującego. Intensywność sygnałów w rezonansie magnetycznym jest zależna od natężenia pola magnetycznego, które zawiera się pomiędzy 0,02 do 2 Tesli. Pole magnetyczne może być osiągnięte przy pomocy magnesów stałych, oporowych lub nadprzewodzących. MR daje nam obrazy w pełni anatomiczne, gdzie zmiany patologiczne można łatwo rozpoznać. Radiografia cyfrowa jest metodą obrazowania mającą na celu zastąpienie zdjęć konwencjonalnych. Podstawowym celem radiografii cyfrowej jest ograniczenie dawki promieniowania oraz ograniczenie wpływu promieniowania rozproszonego. Zbieranie danych w polu obrazu następuje metodą skaningu. Matryca obrazowa składa się z detektorów zawierających fotodiody, z których sygnały są przetwarzane na sygnały cyfrowe, które po obróbce komputerowej dają bardziej szczegółowe informacje diagnostyczne w porównaniu z metodami konwencjonalnymi.
Dziękuję Panu Doktorowi Janowi Siembiedzie, który jest moim nauczycielem radiologii weterynaryjnej, za dzielenie się swoją wiedzą i doświadczeniem.